molen_logo_01.gif

 

Molen de Valk - Montfoort

 

Molen

nl

Het belang van de molen in Nederland

Het belang van de molen in Nederland

 

Windmolens worden al sinds de 13de eeuw in het westen van Europa gebruikt. Het begon dan vooral voor het malen van granen in standerdmolens. Ook ging men de molen gebruiken voor het wegpompen van water dat niet op andere manier kon worden geloosd. De van de standerdmolen afgeleide wipmolen heeft veel natte gebieden bewoonbaar gemaakt. Door verdere verbeteringen aan deze molens werd het mogelijk om hele plassen en meren droog te malen. Zij maakten van de lage landen bij de zee het huidige Nederland. Ook zorgden ze voor een enorme toename in de welvaart. Er ontstond rond Amsterdam, mn de Zaanstreek, het eerste industriegebied ter wereld, een slordige 1000 molens maalden en maakten van alles, zoals meel, papier planken, kanonnen, olie. Die periode is de geschiedenis in gegaan als de Gouden Eeuw. Dankzij deze windmolens kreeg Nederland zijn geografisch, innovatief-technisch en politiek gezicht.

Met de uitvinding van de stoommachine aan het eind van de 18e eeuw had men een krachtig en betrouwbaar hulpmiddel, dat kon worden ingezet zonder afhankelijk te zijn van de wispelturigheid van de wind. Daardoor verdwenen windmolens langzamerhand uit het landschap. 

Historie van molen De Valk

Uit gegevens van 1492 blijkt dat er toen al op de huidige lokatie een standermolen als dwangmolen, in bezit van de burggraven van Montfoort, aanwezig was. Ook op de plattegrond van Joan Bleau uit 1649 staat de standerdmolen aangegeven. 1953-002.jpg

De huidige molen is gebouwd in 1753 als vervanging van deze standerdmolen. Tot 1941 heeft de huidige molen met twee koppels maalstenen dienst gedaan als korenmolen. Vervolgens werd de molen stilgezet en raakte deze ernstig in verval.

In 1953 is de huidige molen gekocht en gerestaureerd / verbouwd tot woning en kantoor. Het uiterlijk van de molen bleef op die manier behouden (al werden enige ramen toegevoegd), maar het binnenwerk werd grotendeels verwijderd. 

Rond 1980 werd de molen overgedaan naar de Stichting De Utrechtse Molens. Deze stichting heeft ervoor gezorgd dat de molen in 1988 weer operationeel was. Toch duurde het nog tot 2009 tot de molen weer officieel in gebruik genomen werd.

De techniek van de molen

Als je bewust bent van het feit dat de molens al sinds de 12e eeuw gebruikt worden, is het des te imponerender om de techniek van de molen te zien. De grote krachten te ervaren die nodig zijn om de maalstenen rond te draaien en in de molen in Montfoort zijn er drie. En dat door de wind die de vier wieken laat draaien. Al de kracht verzameld op een centrale as, de koningsspil en dat verdeeld over alle functies die je als molenaar nodig hebt. Maar ook toen al is er rekening gehouden met de veiligheid (hoe kan ik de wieken stil zetten) en de gezondheid van de molenaar (hoe krijg ik de zakken naar boven).

In molen De Valk is alles weer teruggezet naar de originele toestand. Bijna alles is gemaakt van hout en met overwegend originele onderdelen. Malen, pellen (doen we niet meer), hijsen (luien) en transporteren, alles kan en louter aangedreven door de wind. Als echte productiemolen (niet elke dag) wordt er door de molenaars ieder jaar ongeveer 16 ton meel geproduceerd.

Meer weten, kom dan eens langs of lees de technische verhalen op deze en andere sites.

Rondleiding

MochDSC03186_01.jpgt u ook geboeid zijn door de historie van de molen of door de techniek. Of wilt u graag de mooie verhalen van de molen horen, bezoek ons dan eens en laat u rondleiden door een van onze molenaars. Zij kennen de molen tot in detail en delen graag de prachtige verhalen met u. Een echte belevenis. Houd er wel rekening mee dat de molen alleen op zaterdag geopend is. Mocht u op een andere dag of heeft u een grotere groep, laat ons dat even weten en dan kijken wij wat we voor u kunnen doen.

Vul het formulier hieronder in en wij laten u weten wat er mogelijk is.

Nodig
Captcha Code

Molenaars

De molen De Valk heeft op dit moment een groot aantal enthousiaste molenaars. Een 7-tal gediplomeerde molenaars en 1 molenaar in opleiding. Deze molenaars komen iedere donderdagavond samen om de molen te onderhouden en zonodig uit te breiden. Zo is de laatste jaren, naast het opknappen van de maalstenen, de molen uitgebreid met o.m. een graanbevochtiger en een elekrische maalstoel. De maalstoel (nood breekt wet) als oplossing voor het (tijdelijk, stichting Molen de Valk streeft met crowdfunding naar een jaar) stilzetten van de wieken om veiligheidsreden. Niet alleen wordt er hard gewerkt, maar er is voldoende tijd voor gezelligheid. Op zaterdag wordt er geproduceerd. Als de molen weer op wind draait, vooropgesteld dat er voldoende wind is.

Mocht u ook molenaar willen worden (een heel mooie bezigheid als vrijwilliger), kom dan eens langs en praat eens met onze molenaars.Bedenk wel dat het molenaarsberoep best zwaar is. Wie fysiek of psychisch niet in staat is om onder alle omstandigheden de molen te bedienen kan geen molenaar worden.

Aanmelden kan via het aanmeldingsformulier op deze website. Indien je aan de opleiding wilt beginnen dien je minimaal 14 jaar oud te zijn. Kijk voor verdere details over het aanmelden en op welke manieren je lid kunt zijn van het GVM bij Lidmaatschap.