molen_logo_01.gif

 

Molen de Valk - Montfoort

 

Het luiwerk

nl

In de molen is een hijsinrichting, middeleeuws, genaamd het luiwerk.

Als de molen draait kan de molenaar aan een touw trekken, waardoor voorwerpen, zakken worden opgehesen. Vergelijk het met het luiden van een klok in de kerktoren. Trek aan het touw en er gaat wat bewegen. Lui_01.jpgDus niet, zoals de molenaars vaak horen, dat het met luiheid te maken heeft, integendeel. Het nut van het luiwerk zit in het feit dat zo gewichten tot 100 kg opgehesen kunnen worden zonder veel inspanning en schade. Want met een zak meel van 40 kg de trappen op, langs uitsteeksels naar de luizolder klimmen is risicovol.

HLui_02.jpget mechanisme zit  op de luizolder!. 

Rond de koningspil is een plateau gemonteerd. Tegen dat plateau kan een wiel worden getrokken. De as van dat wiel is dik en daar is een stevig touw omheen gewikkeld. Onder deze as zitten in iedere vloer twee luiken die naar boven kunnen scharnieren. Het uiteinde van het touw kan zo helemaal naar de begane grondvloer worden getrokken.  Bevestigt men nu een last/zak aan het lui-touw en trekt men aan het zgn stuur-touw, dan wordt de zak opgehesen, duwt de lui-luiken open, die na passage weer dicht vallen. Als de molenaar het stuur-touw loslaat, stopt het hijsproces. Met dat stuur-touw wordt een hefboom bedient die het wiel op de lui-as , het lui-wiel, tegen de plaat aan de koningspil, de lui-tafel, trekt. Daardoor gaat het lui-wiel  en dus de lui-as draaien.

 

 

 

Lui_04.jpgLui_03.jpg